YUMURTALIK  KİSTLERİ     (OVARYUM KİSTLERİ)
Aşağıdaki yazı , Amerikan Aile Hekimleri Organizasyonu web sitesinden alınmıştır. Orijinal yazıya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.  
http://www.aafp.org/afp/980515ap/980515e.html  
YUMURTALIK KİSTİ NEDİR? VARLIĞINDAN ENDİŞELENMEM GEREKLİ Mİ?  
Bir yumurtalık kisti, yumurtalıktan kaynaklanan bir sıvı toplanması halidir. Çoğu kistler tam olarak normaldir. Bunlara fonksiyonel kistler de denir. Adet gören kadınlardaki fonksiyonel kistler normaldir, yumurtlama (yumurtalıktan yumurtanın atılması) fonksiyonu sonucu oluşurlar. Fonksiyonel kistler normal olarak zamanla, genellikle bir üç ay içerisinde küçülürler. Eğer fonksiyonel bir kistiniz varsa, doktorunuz büyük bir olasılıkla hiçbir şey yapmamayı tercih edip, sizi bir-üç ay içinde tekrar görmek isteyecektir. Görmek istediği, kistin daha küçülmüş olduğudur. Bir diğer olasılık, doktorunuzun size doğum kontrol hapları vermesidir. Böylece ovulasyon (yumurtlamanız) baskılanmış olur. Yumurtlamazsanız, kistleriniz de olmaz.  
Eğer menopoz sonrası dönemde ve adet görmüyorsanız, sizde fonksiyonel kist gelişmemesi gerekir. Bir kistiniz varsa doktorunuz muhtemelen size bir ultrasonografik tetkik yapmak ve kisti görmek isteyecektir.  Doktorunuzun kararı, yaşınıza, kistin sonogramda nasıl göründüğüne ve sizde sebep olduğu belirtilere göre değişecektir. Muhtemel belirtiler, ağrı ve karında şişmedir. Çok az yemekle ve kabızlıkla kendini şiş dolu hissetme de izlenebilir.  
ULTRASON NEDİR?
Bir ultrasonik inceleme, vücuttaki değişik organlara ses dalgalarının gönderilmesi ve geri yansımasına göre organların resminin bilgisayar desteğiyle çizilmesi esasına dayanır. Yumurtalıkları görmek için çok iyi bir yoldur. Bu tip ultrason (ultrasongrafik  inceleme) iki yoldan yapılabilir: karın deriniz üzerinden veya vajinanızdan. Karından ultrason yapılacaksanız idrar kesenizin dolu olması, daha kaliteli resim almak için dolu olması gereklidir.  
Eğer yumurtalık kistiniz küçükse, muhtemelen vajinanız yoluyla ultrason yaptırmanız gerekecektir. Daha uzun, fazla geniş olmayan bir prob (ultrason ucu) temiz bir prezervatife veya eldivene takılarak vajina içerisine sevk edilir. Ultrasonografi işlemi hangi yoldan yapılırsa yapılsın ağrılı bir işlem değildir ve yaklaşık 30 dakikayı geçmez. Ultrason, doktorunuza kist hakkında , büyüklük, görünüm yapı hakkında geçerliliği olan objektif bilgiler kazandırır.  
YAPTIRMAM GEREKEN BAŞKA TESTLER VAR MI?
Doktorunuz sizden CA-125  testi isteyebilir. Bu test aslında yumurtalık kanseri olan kadınlarda , tedavinin yolunda gidip gitmediğini izlemeye yarayan bir kan testidir. Bazen bu test, yumurtalık kistlerinde kanser var mı diye araştırmak amacıyla da kullanılabilir. Normal CA-125 seviyesi, 35’in altındadır. Fakat bilinmelidir ki: Bu düzey, bazı normal kadınlarda, iyi huylu hastalıklarda da kanser olmadan yüksek bulunabilmektedir. Bu durum özellikle çocuk doğurma çağı kadınlar için doğrudur.  
BİR YUMURTALIK KİSTİ İÇİN OPERASYONA İHTİYACIM VAR MI?
Bu, pek çok faktöre bağlıdır: Yaşınız, adet görüp görmediğiniz, kistin büyüklüğü, görünümü, kistin sizde yaptığı rahatsızlıklar, CA-125 düzeyiniz gibi... Eğer, halihazırda adet görüyorsanız ve kist fonksiyonelse muhtemelen cerrahiye ihtiyacınız olmayacaktır. Eğer kist birkaç adet döngüsü içinde devam ediyorsa, gittikçe büyüyorsa hekiminiz ameliyat olmanızı isteyebilir. Hekiminiz ayrıca, kistin ultrason görüntüsü sonunda fonksiyonel olmadığına kanaat getirirse de ameliyat olmanızı önerebilir. Kadının adet görme döneminde pek çok kadına kist için ameliyat yapılması gerekmektedir. Bu kistler hemen hemen daima iyi huylu, kanser dışı kistlerdir. Eğer menopoz sonrası dönemde iseniz ve bir kistiniz varsa doktorunuz muhtemelen sizi ameliyat etmek isteyecektir. Yumurtalık kanseri oldukça nadirdir. Ancak 50-70 yaş arasında daha sık görülür. Erken teşhis edilen kadınlar geç teşhis konanlara göre daha şanslıdırlar.  
NE TİP CERRAHİYE İHTİYACIM VAR?
Sizin için gereken cerrahinin tipi, sizin yaşınıza, rahatsızlığınıza, kistin çapına, sonogramda nasıl göründüğüne, CA-125 seviyesine, doktorunuzun kistin yapısı hakkındaki düşüncelerine göre değişebilir. Eğer kist, Eğer kistiniz erik kadar büyüklükte, ultrasonda temiz görünümlü, CA-125 seviyesi normal ise doktorunuz laparoskopi önerebilir. Bu tip cerrahi, ışıklı bir cihaz yardımıyla, karın duvarından yapılan küçük bir kesiden kiste ulaşılıp, müdahalesi anlamına gelir. Doktor buradan iç organların yapısını gözle görür. Çoğu  kere kist, karın alt bölgesinden yapılan küçük bir kesi ile çıkartılır. Kist laparoskopi ile çıkartılamayacak kadar büyükse veya görünümü şüphe uyandırıyorsa laparotomi (karnın açılması) kararı verilebilir.  
Siz anestezi (narkoz) altında uyurken kist muayene edilir. Eğer kist kanser yapısında ise, evreleme denilen işlem yapılır. Burada kanser yapısının yaygınlığı değerlendirilir. Yaşınıza göre değişen bazı ameliyat şekilleri (sadece yumurtalıklarınızın alınması, rahmin alınması, karnı örten yağ dokusunun alınması, lenf bezelerinin alınması) uygulanabilir. Doktorunuzla ameliyattan önce bu konular konuşmanız ve doktorunuzun aklından geçenleri ameliyattan önce bilmeniz son derece önemlidir. Konuşulacak diğer önemli bir faktör de ameliyat olmanın getirdiği riskler, hastanede ne kadar kalmak zorunda olduğunuz, işinizin başına ne zaman dönebileceğinizi bilmenizdir.  

AİLE HEKİMİ
AMERİKAN AİLE HEKİMLERİ