İSVEÇ'TE ALTIN VE GÜMÜŞ ÇIKARILAN BİR MADENDE ZEHİRLİ ATIK BARAJI ÇÖKTÜ

İnternet'te yayın yapan ünlü LYKOS sitesinin "Çevre Haberleri Servisi" Bölümünde 11.09.2000 günü verilen habere göre, İsveç'te, Kuzey Kutbu çemberinin yakınlarında işletilen ve Avrupa'nın en büyük bakır madenlerinden bir sayılan AİTİK madeninde, zehirli atıkların biriktirildiği atık barajının 9 Eylül günü çökmesi sonucunda 1 milyon metreküp zehirli atık VASSARA ırmağına karıştı. Bu kaza, İsveç tarihinde yaşanan en büyük atık barajı kazası olarak gösteriliyor. Bilindiği gibi bakır madenlerinde de altın madenlerinde olduğu gibi , kıymetli metal topraktan ayrıştırıldıktan sonra geriye kalan ve içinde zehirli ağır metaller içeren atıklar, atık barajı adı verilen havuzlarda biriktiriliyor ve bu barajların çeşitli nedenlerden dolayı yırtılması sonucu o bölgede önemli çevre kirlilikleri yaşanıyor.

8 ay önce Romanya'nın kuzeybatısında, BAİA MARE altın madeninde böyle bir atık barajının çökmesi sonunca tonlarca zehirli atık ve siyanür Tuna nehrine ve oradan da Kara Denize karışmış ve bu çevre kirliliği ÇERNOBİL kazasından sonra Avrupa'da yaşanan en büyük çevre felaketi olarak nitelendirilmişti.İsveç'te, Kuzey Kutup dairesindeki GALLİVARE kasabası yakınındaki AİTİK madeninde 1968 yılından bu yana bakır, altın ve gümüş çıkaran ve bu madendeki atık barajını çökmesi sonucu büyük bir çevre kirliliğine neden olan BOLİDEN isimli çok uluslu bir şirketin daha öncede böyle kazalara neden olduğu bildiriliyor. BOLİDEN şirketinin ,1998 yılı Nisan ayında, İspanya Sevilla'da LOS FRAİLES madenindeki zehirli atık barajının çökmesinden de sorumlu olduğu biliniyor. Bu madende de çinko, gümüş ve altın elde ediliyordu. Avrupa'nın en büyük "kuş cennetlerinden" bir olan ve DONANA olarak adlandırılan bu yöredeki atık barajından 6.8 milyon metre küp zehirli atık çevreye yayılmış ve bölgede büyük bir çevre felaketi yaşanmıştı.

Konuyla ilgili olarak Bergama'da kurulu Çevre Koruma Kuruluşu Başkanı SEFA TAŞKIN şunları söylüyor: "İspanya, Romanya ve son olarak İsveç'teki atık barajı kazaları, bu tür madencilikte ne ilk ne de son kazalardır. Bakır, gümüş, altın madenlerinde çıkan tonlarca zehirli atığın "atık barajlarında" tutulması zamanla korkunç çevre felaketlerine yol açmaktadır. Bergama da işletilmek istenen siyanürlü altın madenindeki, Orman Bakanlığının arazisine kaçak olarak inşa edilmiş baraj da bu tür bir atık barajdır. İsveç'teki son kaza Bergama'nın ne büyük bir tehdit altında olduğunu gösteriyor. Bergama'da mahkeme kararlarına uyulmalı bu gibi ürkünç tehditler son bulmalıdır. Danıştay'ın verdiği Bergama'da siyanürlü altın madeni işletilemez kararı uygulanmalı, EUROGOLD isimli çok uluslu şirkete bu madeninin çalıştırılmayacağı alenen tebliğ edilmeli, bölgedeki gerginlik sona ermelidir.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Dr. Metin Ulusoy