Acil gebeliği önleme yöntemleri, korunmasız cinsel birleşmeden kısa süre sonra hemen uygulanan yöntemlerdir.  

Gebeliklerin yaklaşık yarısı planlamadan oluşmaktadır. Acil korunma , korunmasız cinsel birleşme sonrası oluşabilecek gebelikleri önleyebilir ve kadınların küretaj olmalarını ve küretajdan doğacak zararlardan kaçmalarını sağlayabilir.  Acil korunma, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumamaktadır. Üç çeşit, acil korunma yöntemi yaygınca kullanılmaktadır. Bunlar:  
1- Korunmasız cinsel ilişkiden sonra bir iki gün içinde başlanmak şartıyla yüksek doz östrojen ve progesteron içeren ilaçlar.  
2- sadece progesteron içeren tabletler,
3- En geç bir hafta içinde bakırlı spiralin rahim içine uygulanmasıdır.  Acil korunmaya en çok cinsel saldırıya maruz kalan kadınlarda başvurulsa da, bazen prezervatifin yırtılması, seksi planlamamış olmak, gibi diğer bazı durumlarda da gerekebilmektedir. Maalesef, acil korunma yöntemleri hakkında kadınların yeterli bilgisi yoktur. Bu konuda aşağıdaki siteler yararlı olabilir : (http://not-2-late.com) .  Acil korunma yöntemleri yaygınlaştırılabilse, milyonlarca kadın da küretajdan korunabilecektir.  

Birleşik Doğum Kontrol Hapları (Östrojen-progesteron içerenler)  

Birleşik acil korunma hapları, esas olarak östrojen ve progesteron içeren doğum kontrol haplarıdır. Bu yöntem sabah sonrası hapları olarak bilinse de bu söylem yanlıştır. Gerçekte bu hapların çok daha erken,  korunmasız ilişkinin hemen peşine alınması veya 72 saat içinde alınması mümkündür.  Östrojen progesteron içeren pek çok doğum kontrol hapı piyasada mevcuttur. Bazı ülkelerde bizde bulunmayan ve sadece acil korunma için hazırlanmış tabletleri de vardır.  
Etkinlik  
Birleşik östrojen progesteron haplarının kullanımı gebelik olasılığını yaklaşık % 75 azaltır. Bunun anlamı acil korunma hapı kullanan kadınların %25’i gebe kalacak demek değildir. Doğrusu, eğer 100 kadın adet döngülerinin ikinci veya üçüncü haftasında ilişkide bulunurlarsa bunların yaklaşık 8’i gebe kalabilecektir. Acil korunma hapı kullanıldığında ise bu 100 kadında sadece 2 si gebe kalabilecektir.  

Kullanım:  

Mevcut tedavi şekli: ilişkiden sonraki ilk 72 saatte ilk doz, ilk dozdan 12 saat sonra ikinci dozun alınması şeklindedir. Yeni yapılan büyük bir çalışmada Dünya Sağlık Örgütü, ilişki sonrası geçen süre arttıkça ilacın etkinliğinin belirgin olarak azaldığını ortaya koymuştur. Bu bulgular, ilacın korunmasız cinsel ilişkiden sonra olabildiğince erken alınmasının daha doğru olduğunu göstermektedir. İlk dozu öğleden sonra alan hanımlar, ikinci dozu 12 saat sonra, geç saatlere denk geldiğinden almakta güçlük çekebilirler. İkinci dozun gerekliliği bilindiğinde, ikinci doz mutlaka zamanında alınmalıdır.  
Eğer ilk 72 saatte ilk doz alınmazsa, ilaç yine de alınabilir. Ancak bu kez başarı % 50‘lere düşer.  Bu durumda ancak , rahim içi araç (spiral) taktırma imkanı bulunmazsa ilacın alınması önerilebilir.  
Yan Etkiler:  

Birleşik kombine acil korunma hapı kullanan kadınların yaklaşık %50’si bulantıdan, %20’si kusmadan yakınır. Eğer kusma ilacı aldıktan sonraki iki saat içinde olursa, dozun tekrar alınması önerilir. Çalışmalar, levonorgestrel  içeren hapların norgestrel içerenlere göre daha az bulantı kusma yaptığını göstermiştir. Eğer, bulantı kesici tabletler, acil korunma hapından bir saat önce alınırsa bulantıyı %27, kusmayı %64 oranında azaltabilir. Fakat bu durumda uyuşukluk yakınması da iki kat artar.  
Emniyet

Çoğu kadın birleşik korunma hapını emniyetle kullanabilir. Dünya Sağlık Örgütü, bu tabletler için tek mutlak kullanılmaz durumu : mevcut gebelik olarak bildirmiştir. Çünkü, bu tabletler kişi gebe ise zaten etkinlik göstermezler. Tedavi, aktif migreni olanlara da önerilmez. İnme nöbeti geçirmiş olan, pıhtı atması öyküsü olan kişilerde yalnız progesteron içeren tablet veya spiral takılması daha uygun bir seçenektir. Muayene olup yüz yüze görüştükten sonra kullanımı en iyisi ise de bazı ülkelerde bu hizmet ve öneriler telefonla da verilmektedir.  

Yeterince araştırma olmamasına rağmen, acil korunmaya rağmen gebelik oluşursa fazla endişelenmeye gerek olmadığı kanaati vardır. Birincisi, bu tablet çocuğun organlarının gelişiminden çok önce alınmakta ve bu dönemde alınan ilaçtan ötürü doğum anomalisi beklenmemektedir. İkincisi, gebe iken yüksek dozlu doğum kontrol hapı kullanmış kadınların çocuklarında herhangi bir doğum anomalisi artışı görülmemiştir. Ancak FDA (The Food and Drug Administration) birleşik ağızdan alınan gebelik önleyici hapların üzerindeki, doğacak çocuğa yıllar sonra bile yan etki yapabileceği uyarısını kaldırmıştır.

-
Bu Yazı www.medscape.com , Adresinden Çevrilmiştir