| |
Myom Düz kas dokusundan gelişen kötü huylu olmayan urlardır.
MYOM NEDİR :
Myom (miyom, fibrom, fibromyom), insan vücudunda düz kas dokusundan gelişen kötü huylu olmayan urlara denir.
Myoma uteri (uterus myomu, rahimde myom) terimi ise bu kötü huylu olmayan urların, kadın iç cinsel organlarından uterusta (rahimde) bulunduğunu gösterir.
Bu tanımlardan da anlaşılabileceği gibi myomlar, rahim dışında da düz kas dokusu olan her yerde gelişebilirler.
Myomlar, en fazla 25-35 yaşları arasında görülürler.
Üreme çağındaki kadınların yaklaşık %20 sinde myom vardır.
Ergenlik döneminden önce myom izlenmez.
Menapoz (kadının son adeti) sonrasında da yeni myom oluşmaz, var olanların küçülmesi beklenir.
Gebelikte myom büyür, gebelik sonrası küçülür.
Myomun Oluş Sebebi İle İlgili Teoriler:
Embriyonal teori: Rahimde bulunan düz kas hücreleri arasında embriyonal dönemden kalan farklılaşmamış hücrelerin üreme çağında aktivasyonla myom oluşturdukları ileri sürülür.
Damar düz kasları; Myomun, rahim kas tabakasını besleyen damarlardaki düz kas liflerinden köken aldığı ileri sürülmüştür.
Hormonal teori: Rahim kas lifleri arasında, östrojen (yumurtalıktan üretilen temel kadınlık hormonu) reseptörü oldukça fazladır. Myom kitlesinin tam çevresindeki liflerde östrojene duyarlılık daha fazladır. Östrojen etkisiyle, duyarlı kas liflerindeki aktivasyonun myomu oluşturduğu ileri sürülmüştür.
Soy: Bir kadının anne-kız kardeş veya teyzesinde myom varsa, bu kadında da myom olma olasılığı fazladır.
Irk: Siyah ırk daha yatkındır. Siyahlarda beyazlara göre 3-9 kat daha fazla görülür.
Myoma uteri olgularında, östrojenlerin var olmasına karşın, progesteron denilen (yumurtalıklardan adet döngüsünün ikinci yarısında salgılanan) hormonun eksikliği suçlanmaktadır. Yumurtlamaları düzenli olmayan bayanlarda daha fazladır. Östrojen salgılayan yumurtalık uru olan kadınlarda, dışardan ilaç olarak progesteronsuz östrojen tedavisi alan kadınlarda da myoma uteriye daha sık rastlanır.
SINIFLAMA
UTERUSTA YAPTIĞI ŞEKİL BOZUKUĞUNA GÖRE MYOMLAR
1. Myoma uteri: Rahim içerisinde tek bir myomu ifade eder.
2. Uterus myomatozis: Rahim içerisinde birden çok myom nodülü vardır. Uterus patates çuvalı gibidir.
3. Kugel myom: Uterusu toplu olarak büyüten myom.
MYOM NE GİBİ BELİRTİLER VEREBİLİR
Myom, kadınların çoğunda belirti vermeden varlığını sürdürür. Aşağıda en sık sebep olduğu belirtiler yazılıdır.
I. Anormal vajinal kanama:
%45-50 olguda izlenir. Adet kanamsının çok olması, adetlerin çok ve uzun sürmesi, adet dışı kanamalar tarzında olabilir.
Myomda kanama nedenleri:
Kanama yüzeyi fazladır.
Rahim kas liflerinin kasılma becerisinde azalma
Beraberinde enfeksiyon, ülser ve beslenme bozukluğu olması
II. Ağrı:
Kramp tarzında , böbrek taşı ağrısına benzer şekilde, sancılı adet olma şeklinde olabilir. En sık (sancılı adet olma) dismenore şeklinde belirti verir.
III. Komşu organ basısı:
Büyüyen myom çevre dokulara bası yaparak, fonksiyon bozukluklarına yol açabilir.
İdrar kesesine bası sonucu, idrar yaparken ağrı, sık idrar isteği ve idrar yolu enfeksiyonları.
Son barsağa (rektum) bası sonucu, sürekli büyük abdest isteği, kabızlık, hazımsızlık.
Böbrekden idrar kesesine gelen idrar yoluna bası sonucu, bu yolda şişme ve bozulma, böbrekte idrar birikime, nadiren de idrar yapamama
Bacak damarlarına bası sonucu, bacaklarda su toplanması (ödem), damarlarda genişlemeler (varis).
Çok büyükse solunum güçlüğü,
Tubalara (yumurtalıkla rahim arasındaki kanal) bası sonucu kısırlık.
Myomda Diğer Bulgular
Çok kanama yapan myomlarda, kansızlık, çarpıntı, kalp yetmezliği gelişebilir. (Myom kalbi)
Enfeksiyona bağlı, kanlı, pis kokulu akıntı oluşabilir.
Gebelik + myomda, düşük, erken doğum olabilir.
Doğumda güçlük gelişebilir.
Doğum sonrası aşırı kanama gelişebilir.
MYOM TANISI NASIL KONUR
Öykü, bazı durumlarda gözle görerek, jinekolojik muayene ile, ultrasonografi ile tanı konur. Ultrasonografi ve muayene birbirini tamamlayıcıdır.
MYOMDA BOZULMALAR
I-Myom dokusunda kötücül olmayan bozulmalar
Dejenere olgularda, yumuşama, kanama, ağrı olur.
II- Kötücül değişimler:
Myom olgularının binde birinde kötü huylu değişim gösterir. İleri yaşlarda görülür. Menapozdan sonra büyüyen myomda, hızlı büyüyen myomda, sert iken birden yumuşayan myomda düşünülür.
MYOMUN GEBELİĞE ETKİLERİ
Düşük
Erken doğum
Bebeğin geliş bozuklukları
Eşin doğum kanalında çocuktan daha önde yerleşmesi
Düzensiz doğum ağrıları
Doğum güçlükleri
Doğum sonrası kanamalar
GEBELİĞİN MYOM ÜZERİNE ETKİSİ
Gebelik myomu büyütür. Ancak doğumdan sonra hızla küçülür.
MYOMUN TEDAVİSİ
I-İLAÇ TEDAVİSİ
Hormonal tedavi yapılır. Progesteronlar, myomu küçültmekte çok başarılı değilse de belirtilerin giderilmesinde yararlıdır.
II-CERRAHİ TEDAVİ
A) Sınırlı Cerrahi
En önemli yöntem küretajdır. Özellikle ince saplı rahim içine yerleşik myomlarda işe yarar. Bunun dışında küretajla kanama ortadan kaldırılır. Kanamayı kesmek ve patolojik inceleme için spesmen almak amacıyla küretaj yapılır.
Saplı, dışına yerleşik myomlarda karındanbir ameliyatla myom sapından kesilir.
Bir diğer konservatif cerrahi yöntem myomektomidir. Myomektomi, rahimin korunarak sadece myomun alınmasıdır.
Myomektomi Kimlere Yapılır?
Genç hastalar,
Üretkenlik korunmak isteniyorsa
Myomun yerleşimi uygunsa
Myomun sayısı azsa
TEKRARLAMA
Myomektomide %15-30 myomun tekrar büyümesi riski vardır. Myomektomi sonrası gebelik olmuşsa, doğum şekli belirlenirken, ameliyat raporuna ihtiyaç duyulur.
B)KESİN CERRAHİ
Patolojinin olduğu organ ortadan kaldırılır ( histerektomi) yapılır.
40-45 yaş altında rahim, 40-45 yaş üzerinde ise yumurtalıklar ve rahim çıkartılır.
Myomda Cerrahi Endikasyonları
Uterus büyüklüğü, 3 aylık gebe uterus büyüklüğünden fazla ise
Komşu organ bası bulguları varsa
Kontrol edilemeyen vajinal kanamalar varsa ameliyat yapılmalıdır.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Dr. Metin Ulusoy
|
